تحلیل «اعتقاد دینی» از موضع معرفت شناسی و مقایسه آن با درک درون دینی-قرآنی از «ایمان»

چیستی و ماهیت ایمان نه تنها از دغدغه های مومنین است بلکه ذهن متفکرین غیردینی را هم بخود مشغول داشته است. معرفت شناسی که از علوم نسبتاً جدید در حوزه فلسفه می باشد به ارزیابی باورها، توجیه باورها و برسی ماهیت معرفت می پردازد. زیرشاخه ای از این علم به نام معرفت شناسی دینی، دلائل و شواهد صدق و کذب اعتقادات دینی را بررسی می نماید و اصولاً این علم با جنبه های عمل شناختی و تأثیرات روان شناسانه و اجتماعی اعتقادات ، درگیر نمی شود از سوی دیگر در کلام و و اندیشه مسیحی دو برداشت متفاوت از وحی و ایمان بعنوان پذیرش وحی از جانب بشر وجود دارد . یکی تلقی زبانی -گزاره ای از وحی و دیگری وحی به عنوان تجربه مواجهه مستقیم بشر با خداوند . ایمان در دیدگاه اول به معرفت محض فروکاسته می شود و در دیدگاه دوم بطور کلی عاری از وجه معرفتی می باشد . از نگاه درون دینی اسلامی -قرآنی ، ایمان معادل اعتقاد دینی تلقی می شود ولی ایمان در متن قرآن هم به معانی مختلف بکار می رود و مشترک معنوی محسوب می گردد . با بررسی متون قرآن و حدیث ، اینگونه به نظر می رسد که ایمان از منظر درون دینی علاوه براینکه معرفت و تصدیق قلبی می باشد ، قویاً با عمل انسانها و حالات روانشناختی آنها در ارتباط است و طبیعتاً ذومراتب است راه وصول به ایمان نمی تواند صرفاً راهی فلسفی-معرفت شناختی باشد 0در واقع ایمان مجموعه ای است از معرفت قلبی و اقرار لسانی و عمل به لوازم این اعتقاد 0